Prill, 1863. Burra dhe gra, të rinj e të moshuar, nga të gjitha sferat e jetës, u mblodhën në rrugën kryesore që të çonte në brigjet e lumit Tigër në Bagdad për t’i dhënë një lamtumirë të përlotur atij që ishte bërë mik i tyre, ngushëlluesi i tyre dhe udhërrëfyesi i tyre.

Mirza Husayn-‘Alí-i njohur si Bahá’u’lláh·u po dëbohej nga mesi i tyre. Si një ndjekës i shquar i Báb·it, mësimet e të cilit kishin përfshirë Persinë dy dekada më parë, Bahá’u’lláh·u kishte humbur jetën e privilegjuar në të cilën kishte lindur, dhe në vend të kësaj kishte përqafuar burgimin dhe internimin për pjesën e mbetur të ditëve të Tij.

Por, dëshpërimi së shpejti do të shndërrohej në shpresë: Para se të largohej nga rrethina e Bagdadit, Bahá’u’lláh·u do t’u njoftonte shokëve të Tij atë që shumë prej tyre kishin dyshuar tashmë – se Ai ishte Edukatori i madh Hyjnor i lajmëruar nga Báb, nismëtari i një epoke të re në histori, në të cilën tiranitë dhe padrejtësitë e së kaluarës do t’i hapnin rrugën një bote paqeje dhe drejtësie: një mishërim i parimit të njëshmërisë së njerëzimit.

“Pranvera Hyjnore”, do të shpallte Ai pa mëdyshje, kishte ardhur.

Jeta e hershme

Lindur në Teheran, Iran më 12 nëntor 1817, Mirza Husayn-‘Alí gëzonte të gjitha avantazhet e dhëna nga lindja fisnike. Që në moshë të re, Ai shfaqi njohuri dhe mençuri të jashtëzakonshme.

Si i ri, në vend që të ndiqte një karrierë në shërbimin qeveritar siç kishte bërë babai i tij, Mirza Husayn-‘Alí zgjodhi t’i kushtonte energjitë e Tij kujdesit të të varfërve. Ai nuk tregoi interes për të kërkuar një pozitë ose epërsi.

Me pranimin e fesë së Báb·it nga ana e Tij, jeta ndryshoi përgjithmonë për fisnikun e ri dhe familjen e Tij. Edhe pse ata nuk u takuan kurrë personalisht, që nga momenti kur Mirza Husayn-‘Alí dëgjoi mesazhin e Báb·it, Ai deklaroi besimin e Tij me gjithë zemër në të dhe vuri të gjithë energjinë dhe ndikimin e Tij në promovimin e tij.

Në 1848, një mbledhje e rëndësishme e pasuesve të Báb·it u zhvillua në një fshat në verilindje të Iranit të quajtur Badasht. Mirza Husayn-‘Alí luajti një rol qendror në proceset, të cilat afirmuan karakterin e pavarur të fesë së re. Që nga ajo kohë e tutje, Mirza Husayn-‘Alí njihej si Bahá’u’lláh, që do të thotë “Lavdia e Zotit” në arabisht.

Ndërsa bashkësia e pasuesve të Báb·it u rrit, ashtu u rrit dhe kundërshtimi i ashpër që provokoi. Mijëra e mijëra njerëz iu nënshtruan trajtimit më mizor dhe barbar dhe shumë prej tyre u dënuan me vdekje. Kur treqind Bábí kërkuan strehim në një faltore të braktisur të quajtur Shaykh Tabarsi, Bahá’u’lláh·u u nis për t’u bashkuar me ta, por Ai u pengua të arrinte në destinacionin e Tij.

Në 1850, Báb·i u ekzekutua publikisht. Me shumicën e mbështetësve kryesorë të Báb·it të vrarë, shpejt u bë e qartë se Bahá’u’lláh·u ishte i vetmi të cilit Bábí·të e mbetur mund t’i drejtoheshin.

Zbulesa

Në 1852, Bahá’u’lláh·u u akuzua në mënyrë të rreme për bashkëpunim në një përpjekje për t’i marrë jetën Nasiruddin Shah·ut, Mbretit të Iranit. Kur u lëshua urdhri, Ai u nis të përballej me akuzuesit e Tij, për çudinë e atyre që ishin urdhëruar për arrestimin e Tij. Ata e çuan atë zbathur dhe me zinxhirë, nëpër rrugë të mbushura me njerëz, në një birucë famëkeqe nëntokësore, të njohur si “Gropa e Zezë”.

Biruca dikur kishte qenë rezervuari për një banjë publike. Brenda mureve të tij, të burgosurit lëngonin në ajrin e ftohtë dhe të pashëndetshëm, të shtrënguar së bashku nga një zinxhir i rëndë padurueshëm që la gjurmë në trupin e Bahá’u’lláh·ut për pjesën tjetër të jetës së Tij.

Ishte në këtë mjedis të zymtë, që ngjarjet më të rralla dhe më të dashura u shfaqën përsëri: një njeri i vdekshëm, nga jashtë në çdo aspekt, ishte zgjedhur nga Zoti për t’i sjellë njerëzimit një mesazh të ri.

Kjo përvojë e Zbulesës Hyjnore, e prekur vetëm në mënyrë indirekte në rrëfimet e mbijetuara të jetës së Moisiut, Krishtit dhe Muhamedit, ilustrohet me fjalët e vetë Bahá’u’lláh·ut: “Gjatë ditëve unë rrija në burgun e Tihranit, edhe pse pesha poshtëruese e zinxhirëve dhe ajri i qelbur më lanë kryesisht pa gjumë, në ato çaste të rralla të gjumit ndjeva sikur diçka rridhte nga kreu i kokës Sime mbi gjoksin tim, madje si një përrua i fuqishëm që bie mbi tokë nga maja e një mali të lartë… Në momente të tilla gjuha ime recitonte atë që askush nuk mund të duronte të dëgjonte.”

Mërgimi në Bagdad

Pas katër muajsh vuajtjesh të mëdha, Bahá’u’lláh·u – tani i sëmurë dhe i rraskapitur plotësisht – u lirua dhe u dëbua përgjithmonë nga Irani i Tij i lindjes. Ai dhe familja e tij u dërguan në Bagdad. Atje, ndjekësit e mbetur të Báb·it më shumë se gjithnjë iu drejtuan Bahá’u’lláh·ut për udhëheqje morale dhe shpirtërore. Fisnikëria e karakterit të Tij, mençuria e këshillës së Tij, mirësia që Ai tregoi ndaj të gjithëve dhe dëshmitë në rritje të madhështisë mbinjerëzore në Të, ringjallën komunitetin e shtypur.

Shfaqja e Bahá’u’lláh·ut si udhëheqës i bashkësisë së pasuesve të Báb·it ngjalli gjithnjë e më shumë xhelozinë e madhe të Mirza Yahya, gjysmë vëllait të tij ambicioz, më të ri. Mirza Yahya bëri disa përpjekje të turpshme për të shpifur për karakterin e Bahá’u’lláh·ut dhe për të mbjellë fara dyshimi dhe mosbesimi midis shokëve të Tij. Për ta hequr Veten nga të qenurit shkaku i tensionit, Bahá’u’lláh·u u largua në malet e Kurdistanit, ku qëndroi për dy vjet, duke reflektuar mbi qëllimin e Tij hyjnor. Kjo periudhë e jetës së Tij të kujton tërheqjen e Moisiut në malin Sinai, ditët e Krishtit në shkretëtirë dhe tërheqjen e Muhamedit në kodrat arabe.

Megjithatë, edhe në këtë rajon të largët, fama e Bahá’u’lláh·ut u përhap. Njerëzit dëgjuan se një njeri me mençuri dhe elokuencë të jashtëzakonshme gjendej atje. Kur histori të tilla arritën në Bagdad, Bábí·të, duke supozuar identitetin e Bahá’u’lláh·ut, nisën një mision për t’i kërkuar Atij që të kthehej.

Duke banuar edhe një herë në Bagdad, Bahá’u’lláh·u i rigjallëroi pasuesit e Báb·it; statusi i komunitetit u rrit dhe reputacioni i Tij u përhap edhe më tej. Ai kompozoi tre nga veprat e Tij më të njohura në atë kohë – Fjalët e Fshehura, Shtatë Luginat dhe Librin e Vërtetimit (Kitáb-i-Íqán). Ndërsa shkrimet e Bahá’u’lláh·ut përmendnin pozitën e Tij, nuk ishte ende koha për një njoftim publik.

Ndërsa fama e Bahá’u’lláh·ut u përhap, zilia dhe ligësia e disa klerikëve u rindez. Përfaqësimet iu bënë Shahut të Iranit për t’i kërkuar Sulltanit Osman të largonte Bahá’u’lláh·un më tej nga kufiri iranian. U dekretua një dëbim i dytë.

Në fund të prillit 1863, pak para se të largohej nga rrethina e Bagdadit për në Stamboll (i njohur si Kostandinopoja në gjuhën angleze të asaj kohe), Bahá’u’lláh·u dhe shokët e tij banuan për dymbëdhjetë ditë në një kopsht të cilin Ai e quajti Ridván, që do të thotë “Parajsa”. Atje, në brigjet e lumit Tigër, Bahá’u’lláh·u deklaroi veten si Ai që ishte lajmëruar nga Báb·i – i Dërguari i Zotit në epokën e pjekurisë kolektive të njerëzimit, i parathënë në të gjitha shkrimet e shenjta të botës.

Një pamje moderne e shtëpisë së Rida Big, vendbanimi i Bahá’u’lláh·ut në Adrianopojë për një vit. Xhamia e Sulltan Salimit është në sfond.

Dëbime të tjera

Tre muaj pasi u nis nga Bagdadi, Bahá’u’lláh·u dhe shokët e Tij të dëbuar arritën në Kostandinopojë. Ata qëndruan atje vetëm për katër muaj para se një dëbim i mëtejshëm t’i çonte në Edirne (Adrianopojë), një udhëtim rraskapitës i ndërmarrë gjatë dimrave më të ftohtë. Në Adrianopojë, akomodimi i tyre nuk arriti t’i mbrojë ata nga temperaturat e hidhura.

Bahá’u’lláh·u iu referua Adrianopojës si “burgu i largët”. Megjithatë, përkundër kushteve jomiqësore në të cilat mërgimtarët u detyruan të jetonin, vargjet e frymëzuara vazhduan të rrjedhin nga lapsi i Bahá’u’lláh·ut dhe mesazhi i Tij arriti deri në Egjipt dhe Indi.

Gjatë kësaj periudhe Mirza Yahya, gjysmë vëllai xheloz i Bahá’u’lláh·ut, komplotoi helmimin e Tij. Ky episod tragjik e la Bahá’u’lláh·un me një dridhje që dukej në dorëshkrimin e Tij deri në fund të jetës së Tij.

Duke filluar në shtator 1867, Bahá’u’lláh·u shkroi një seri letrash drejtuesve dhe sundimtarëve të kombeve të ndryshme. Në këto shkrime paraprake, Ai shpalli hapur pozicionin e Tij, duke folur për agimin e një epoke të re. Por së pari, paralajmëroi Ai, do të kishte trazira katastrofike në rendin politik dhe shoqëror të botës. Ai thirri udhëheqësit e botës për të mbështetur drejtësinë dhe u bëri thirrje atyre të thërrasin një asamble ku ata do të takoheshin dhe do t’i jepnin fund luftës. Vetëm duke vepruar kolektivisht, tha Ai, mund të krijohet një paqe e qëndrueshme. Paralajmërimet e tij ranë në vesh të shurdhër.

Një kopje e ndriçuar e Kitáb-i-Aqdas, porositur nga ‘Abdu’l-Bahá në 1902.

Agjitacioni i vazhdueshëm nga kundërshtarët e Bahá’u’lláh·ut bëri që qeveria osmane ta dëbonte Atë për herë të fundit, në koloninë e saj më famëkeqe penale. Duke mbërritur në qytetin burg të Mesdheut, ‘Akká, më 31 gusht 1868, Bahá’u’lláh·u do të kalonte pjesën e mbetur të jetës së Tij në qytetin e fortifikuar dhe rrethinat e tij.

I mbyllur në një burg për më shumë se dy vjet, Ai dhe shokët e Tij më vonë u transferuan në një shtëpi të ngushtë brenda mureve të qytetit. Pak nga pak, karakteri moral i Bahá’í·ve-veçanërisht djali i madh i Bahá’u’lláh·ut, ‘Abdu’l-Bahá·i-zbuti zemrat e rojeve të tyre dhe depërtoi në fanatizmin dhe indiferencën e banorëve të’ Akká·s. Ashtu si në Bagdad dhe Adrianopojë, fisnikëria e karakterit të Bahá’u’lláh·ut gradualisht fitoi admirimin e komunitetit në përgjithësi, përfshirë dhe të disa nga udhëheqësit e tij.

Në ‘Akká, Bahá’u’lláh·u zbuloi veprën e Tij më të rëndësishme, Kitáb-i-Aqdas (Libri Më i Shenjtë), në të cilin Ai përshkroi ligjet dhe parimet thelbësore të Besimit të Tij dhe krijoi themelet për një rend administrativ global.

Vitet e fundit

Në fund të viteve 1870, Bahá’u’lláh·ut – ndërsa ishte ende i burgosur – iu dha njëfarë lirie për të lëvizur jashtë mureve të qytetit, duke i lejuar ndjekësit e Tij të takoheshin me Të me lehtësi e në paqe. Në prill 1890, profesori Edward Granville Browne i Universitetit të Cambridge u takua me Bahá’u’lláh·un në rezidencën pranë ‘Akká, ku ai kishte marrë vendbanimin.

Rezidenca e Mazra’ih – një nga shtëpitë ku qëndroi Bahá’u’lláh·u pasi u lirua nga qyteti i burgut të ‘Akká.

Browne shkroi për takimin e tyre: “Fytyrën e Atij të Cilin e vështrova nuk mund ta harroj kurrë, edhe pse nuk mund ta përshkruaj. Ata sy shpues dukej se lexonin shpirtin e dikujt; fuqia dhe autoriteti uleshin në atë ballë të gjerë… Nuk kishte nevojë të pyesja në praninë e kujt po qëndroja, ndërsa përkulesha para atij që është objekt i një përkushtimi dhe dashurie, për të cilin mbretërit mund të kenë zili dhe perandorët psherëtijnë kot. ”

Bahá’u’lláh·u ndërroi jetë më 29 maj 1892. Në Testamenti i tij , Ai caktoi ‘Abdu’l-Bahá·in si pasardhësin e Tij dhe Kreun e Besimit Bahá’í – hera e parë në histori që Themeluesi i një feje botërore e kishte emëruar pasuesin e tij në një tekst të pakundërshtueshëm të shkruar. Kjo zgjedhje e një pasardhësi është një dispozitë qendrore e asaj që njihet si “Besëlidhja e Bahá’u’lláh·ut”, duke i mundësuar komunitetit Bahá’í të qëndrojë i bashkuar për të gjithë kohën.